چگونگی تشکیل مزاج های 4 گانه
همان گونه که گفتیم در انسان،4 طبع (خلط)وجوددارد که عبارتند از:
- طبع سودایی (طبیعت سرد وخشک)
- طبع بلغمی (طبیعت سرد و مرطوب)
- طبع دموی (طبیعت گرم و تر)
- طبع صفراوی (طبیعت گرم و خشک)
نحوه تشکیل این 4 طبع به این صورت است که بعداز خوردن غذا، ترشحات معده، تغییراتی در آن ایجاد میکند و غذا به صورت مایع غلیظی در میآید که به آن «کشکاب(کیموس)» میگویند.
کشکاب از راه دوده ها جذب و به وسیله عروق به کبد میرود.
کبد با اعمال طبیعی خود آن را می پزد(متابولیزه می کند) و باتغییراتی مواد را تبدیل به مواد ساده تری می کند که قابل استفاده برای بدن باشد.
این مواد به 4 گونه ی متفاوت(اخلاط 4 گانه در می آیند):
گونه ی اول که مانند گِل، کدر، تار وسنگین است «سودا» نامیده می شود.
گونه دوم که ماده لزج و سفید رنگی است که نسبتا سبک تر بوده وروی سودا قرار می گیرد «بلغم» نام دارد.
گونه سوم، ماده قرمز رنگی است که بدون هیچ تغییری و بلاواسطه صرف تغذیه بدن می گردد«خون» یا«دم» نامیده می شود.
گونه 4 ماده زرد رنگی است که از دیگر خلطها سبک تر بوده و«صفرا» نام دارد.
اما اگر اخلاط در کبد به خوبی پخته نشوند و به اصطلاح حکما خام یا نیمه پخته بماند، قابل جذب نیستند و آنها را
اخلاط «فاسد(مضر/ غریبه)» می نامند.
بر اساس این که کدام یک ازاین مواد 4 گانه، مورد احتراق و سوخت وساز کامل قرار نگرفته باشند، بیمار دارای غلبه طبیعت همان خلط خواهد شد.
از سویی این 4خلط در بدن جایگاه مشخصی دارند:
1. سودا در طحال
2.صفرا در کیسه صفرا
3. خون ( دم ) در کبد
4. بلغم در کل بدن ( سیستم لنفاوی ) ذخیره می شوند.